Πρόσφατα Θέματα
ΕΟΡΤΟΛΌΓΙΟ
Ροή είδήσεων
Τίτλοι εφημερίδων
Φαρμακεία
Η Βιέννη
Σελίδα 1 από 1
Η Βιέννη
Η Βιέννη
που αγαπούν οι Βιεννέζοι
Πέντε κάτοικοι μιας από τις πιο γοητευτικές πρωτεύουσες της Ευρώπης μάς αποκαλύπτουν το αυθεντικό, φιλότεχνο, εκλεπτυσμένο, αλλά και μοντέρνο πρόσωπό της
ΚΕΙΜΕΝΟ: ΣΕΛΑΝΑ ΒΡΟΝΤΗ
Βρίσκομαι στην καρδιά της πόλης και ακούω τον χτύπο της: Η Φιλαρμονική της Βιέννης, από τις διασημότερες ορχήστρες του κόσμου, κάνει πρόβες στο Musikverein, το Μέγαρο Μουσικής. «Εδώ είναι όλη η ζωή μας», μου ψιθυρίζει η υψίφωνος Αλθαία -Μαρία Παπούλια, καθώς μου δείχνει την χρυσοποίκιλτη αίθουσα όπου γίνεται η Πρωτοχρονιάτικη Συναυλία. Από το χέρι της κρατάει την 5χρονη κόρη της Αριάδνη. «Στον Χορό της Φιλαρμονικής, στις αρχές Γενάρη, έρχεται η αφρόκρεμα του μουσικού κόσμου για να χορέψει βαλς. Κάθε αίθουσα του Μουζικφεράιν μετατρέπεται σε dancefloor. Αλλού παίζουν κλασική μουσική, αλλού τζαζ, αλλού έχει ντίσκο. Χορεύουμε μέχρι τα ξημερώματα και μετά πηγαίνουμε για φαγητό».
Η Αλθαία - Μαρία γεννήθηκε και σπούδασε μουσική στο Μόντρεαλ. Ηρθε στη Βιέννη το 1996 ως μόνιμη σολίστ στις δύο μεγάλες όπερες, το Volksoper και το Staatsoper. Υστερα από δύο μήνες, αποφάσισε να μείνει. «Η Βιέννη έχει την οργάνωση της Δύσης και την οξυθυμία της Ανατολής. Εχει ποιότητα ζωής και ένα σύστημα που δουλεύει». Εδώ γνώρισε τον μετέπειτα σύζυγό της Αλεξάντερ Στάινμπεργκερ, βιολονίστα και αντιπρόεδρο της ιστορικής ορχήστρας.
Το νεοκλασικό κτίριο στο οποίο στεκόμαστε, φέρει την υπογραφή του αρχιτέκτονα Θεόφιλου Χάνσεν. Είναι ο ίδιος που σχεδίασε τη Βουλή της Βιέννης, καθώς και τη γνωστή «αρχιτεκτονική τριλογία» της Πανεπιστημίου. Το ζευγάρι προσφέρεται να με ξεναγήσει στην όμορφη ελληνική συνοικία, με τις δύο ορθόδοξες εκκλησίες. Στη μία από αυτές, την καφέ με τα επίχρυσα περβάζια -άλλο ένα αρχιτεκτόνημα του Χάνσεν- παντρεύτηκαν και βάφτισαν την κόρη τους. Για να φτάσουμε παίρνουμε την λεωφόρο Ρινγκστράσε (Ρινγκ), το «δακτυλίδι» που περιβάλλει το πρώτο διαμέρισμα της Βιέννης. Εδώ κάποτε υψώνονταν τα τείχη που προστάτευαν τους κατοίκους της παλιάς πόλης. Κατόπιν διασχίζουμε διάφορους πλακόστρωτους δρόμους με εμβληματικά κτίρια μπαρόκ και ροκοκό. Το μεγαλειώδες παρελθόν της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας είναι παρόν. Ρωτάω τον κ. Στάινμπεργκερ, γέννημα - θρέμμα Βιεννέζο, αν θα μπορούσε να μείνει σε άλλη πόλη. «Ως μουσικός δεν θα μπορούσα παρά να ζω σε πόλεις που είναι διάσημες για τις ορχήστρες τους. Η Βιέννη είναι μία από αυτές. Και έχει μεγάλη παράδοση στη μουσική. Στον 19ο αιώνα και στις αρχές του 20ού, σχεδόν σε κάθε οικογένεια έπαιζαν ένα μουσικό όργανο - όχι απαραίτητα σε επαγγελματικό επίπεδο. Οι άνθρωποι συγκεντρώνονταν και έπαιζαν μουσική για να ψυχαγωγηθούν. Επίσης ήταν ένας τρόπος να ακούνε τα νέα έργα των συνθετών. Βλέπετε, τότε δεν υπήρχαν δισκοπωλεία ή Ιντερνετ...»
«Ολες οι τέχνες, όχι μόνον η μουσική, είναι σημαντικές για την αυστριακή κοινωνία», προσθέτει η Αλθαία - Μαρία. Πράγματι, στη Βιέννη η Τέχνη σε περικυκλώνει, όπως ένα κολιέ από πέρλες αγκαλιάζει τον λαιμό. Σε ομορφαίνει και σε φωτίζει. Στα καφέ βλέπεις έργα τέχνης, στους δρόμους συναντάς γλυπτά σύγχρονων καλλιτεχνών, από τα κτίρια ξεχειλίζουν νότες κλασικής μουσικής, τα μπαρ σχεδιάζονται από σημαντικούς αρχιτέκτονες. «Δεν νομίζω ότι υπάρχει άλλο κράτος που να επενδύει τόσα χρήματα στον πολιτισμό. Υπάρχουν πολυάριθμα μουσεία, θέατρα και λυρικές σκηνές, γίνονται αναρίθμητες παραστάσεις και συναυλίες και είναι σχεδόν όλες sold out». Και αυτά σε μια πόλη σχεδόν 2 εκατομμυρίων κατοίκων, «που οι μισοί τους είναι καλλιτέχνες» λένε αστειευόμενοι οι φίλοι μου που ζουν εδώ. Ακόμη και οι φωτογράφοι αυτού του θέματος είναι απόφοιτοι της Ακαδημίας Καλών Τεχνών!
Οι Βιεννέζοι, πάντως, έχουν ένα καλό: δεν καταστρέφουν τα τοπόσημα της πόλης. Υπάρχει βέβαια ένας αυστηρός κρατικός φορέας (σαν τη δική μας εφορεία αρχαιοτήτων) που φροντίζει να μένουν άθικτοι οι ιστορικοί χώροι. Κάθε σύγχρονη παρέμβαση μελετάται εις βάθος. Αν οι Αθηναίοι είχαν ένα «Ζόναρς», αυτοί έχουν εκατοντάδες και τα προσέχουν όλα σαν τα παιδιά τους.
Ενα τέτοιο σημείο αναφοράς στην πόλη είναι και το Demel, μια ιστορική διώροφη σοκολατερί, στον κεντρικό πεζόδρομο Kόλμαρκτ. Στο ισόγειο, πίσω από τζαμαρία, ζαχαροπλάστες με μεγάλα λευκά καπέλα φτιάχνουν το ξακουστό βιεννέζικο κέικ σοκολάτας «ζάχερ τόρτε», ενώ σερβιτόρες με μαύρα φορέματα και λευκούς γιακάδες σερβίρουν ζεστά ροφήματα. «Πριν έρθω στο Demel πίστευα ότι ήταν απλώς ένα μέρος που μαζεύει τουρίστες. Εκανα λάθος. Αυτή η ιστορία των 150 χρόνων και η χλιδή του δεν μπορεί παρά να σε γοητεύσει. Τα χρώματα στους τοίχους μού θυμίζουν τούρτα. Και τα γλυκά εδώ είναι πεντανόστιμα. Οποτε επιστρέφω από ταξίδι, πάντα περνάω από εδώ για να δω ότι όλα παραμένουν στη θέση τους», μου λέει η Χέλγκα Σάνια, γνωστή σχεδιάστρια μόδας της Βιέννης, καθώς τρώει μια μπουκιά στρούντελ με μήλα. Δώσαμε ραντεβού στο Demel, πριν ξεχυθούμε στα μαγαζιά. «Τα καφέ είναι παράδοση. Πάντα παίρνουμε τον χρόνο μας. Είναι ακριβώς το αντίθετο με το take away», σχολιάζει.
Η κουλτούρα του καφέ
Τα καφέ είναι για τους Βιεννέζους ό,τι είναι το φαγητό για τους Ελληνες. Κάθονται με τις ώρες πίνοντας, τρώγοντας φαγητό και γλυκά, διαβάζοντας εφημερίδες και συζητώντας. Αυτό έχει μια λογική εξήγηση σύμφωνα με τον Αλεξάντερ: Στο παρελθόν τα σπίτια της Βιέννης ήταν ασφυκτικά μικρά. Ηταν απλώς καμαρούλες με ένα κρεβάτι. Τα καφέ, λοιπόν, απέκτησαν τη λειτουργία του σημερινού λίβινγκ ρουμ.
Αφού πιούμε και την τελευταία γουλιά από το καφέ «μελάνζ» μας, πηγαίνουμε με τη Χέλγκα στο κατάστημα ρούχων «Song» - το αγαπημένο της στην πόλη! «Ταιριάζει στο γούστο και τη φιλοσοφία μου. Μου αρέσουν τα ρούχα του - αν και δεν τα αντέχει οικονομικά η τσέπη μου. Διαθέτει καταπληκτική συλλογή Balenciaga. Και η Σονγκ είναι απίστευτη fashion addict!» Η σχεδιάστρια αναφέρεται στην Myung il Song, την ιδιοκτήτρια, που ήρθε από τη Νότια Κορέα για να ζήσει στη Βιέννη. Εκτός από τη μόδα, έχει μανία με την τέχνη: Εχει μετατρέψει ένα μέρος της μπουτίκ σε εκθεσιακό χώρο, ενώ στους τοίχους κρέμονται έργα γνωστών Αυστριακών εικαστικών, που αποτελούν κομμάτια της συλλογής της.
«Η Βιέννη είναι γνωστή για την Τέχνη αλλά όχι για τη μόδα», μου λέει με παράπονο η Χέλγκα. «Παρ' όλα αυτά είναι ένας παράδεισος για νέους σχεδιαστές. Το κράτος χρηματοδοτεί τις νέες δημιουργικές εταιρείες.» Μία από αυτές είναι η «Wendy & Jim», η εταιρεία που έχει ιδρύσει μαζί με τον συνάδελφό της Χέρμαν Φρανκχάουζερ - το δεύτερο μεγάλο εξαγώγιμο όνομα της αυστριακής μόδας μετά τον Χέλμουτ Λανγκ. «Τα ρούχα μας μοιάζουν με dry martini, είναι κλασικά και λιτά», λέει. «Ομως, τα παρουσιάζουμε με πιο αβάντ-γκαρντ τρόπο», συμπληρώνει η Χέλγκα. «Παλιά αισθανόμουν ότι η Βιέννη έχει κάτι το γεροντίστικο, αλλά τώρα βλέπω πως υπάρχει ένας κρυμμένος τόπος, φρέσκος και νεανικός, πίσω από τούτη τη μεγάλη παράδοση. Η Βιέννη μπορεί κάλλιστα να συναγωνιστεί τα μεγάλα αστικά κέντρα του κόσμου. Εχει τόσα ωραία μπαρ και εστιατόρια. Θα 'λεγα ότι είναι κάτι μεταξύ Παρισιού και Βουδαπέστης. Η διαφορά είναι ότι ο Δούναβης περνά ξώφαλτσα της πόλης».
Κατευθυνόμαστε προς το Museumsquartier, το πολεοδομικό τετράγωνο με τα μουσεία μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης (Kunsthalle, Mumok και Leopold). Διασχίζουμε την πλατεία Μαρίας Θηρεσίας, που βρίσκεται ανάμεσα από τα Μουσεία Ιστορίας της Τέχνης και Φυσικής Ιστορίας. Στο Museumsquartier, οι άνθρωποι κάθονται αραχτοί πάνω σε φούξια παγκάκια· διαβάζουν, μιλούν, απολαμβάνουν τον ήλιο. «Πάντα θα βρεις ανθρώπους εδώ», μου λέει. Δεν καθόμαστε όμως πολύ γιατί μας έχει πιάσει πείνα... Το καλύτερο μέρος για φαγητό και χάζι είναι αναμφισβήτητα το Νάσμαρκτ: η πιο γνωστή αγορά της Βιέννης, που χρονολογείται από τον 16ο αιώνα. Πλάι στους πάγκους με τα φρούτα και τα λαχανικά, έχουν ανοίξει ένα σωρό μικρά εστιατόρια με διαφορετικές κουζίνες. Εκεί θα συναντήσετε από μπίζνεσμαν μέχρι τρέντι νεολαία και underground καλλιτέχνες.
Τέχνη και ελευθερία
Δίπλα στην αγορά, στεγάζεται η Ακαδημία Καλών Τεχνών. Θέλω να περπατήσω στους διαδρόμους που κάποτε έκαναν τα πρώτα ζωγραφικά τους βήματα ο Εγκον Σίλε, ο Παρθένης και πολλοί άλλοι σημαντικοί καλλιτέχνες. Χάνομαι στα ατελιέ των πρωτοετών και στη βιβλιοθήκη με τις σπάνιες εκδόσεις. Το ξέρετε ότι ο Χίτλερ είχε προσπαθήσει δύο φορές να μπει σ' αυτήν τη σχολή αλλά τον απέρριψαν; Οι Αυστριακοί συχνά λένε μεταξύ αστείου και σοβαρού: «Μακάρι να είχαν δεχτεί τον Χίτλερ στην Ακαδημία, ίσως έτσι γλίτωνε η ανθρωπότητα απ' τις φρικαλεότητες του πολέμου».
Σ' αυτήν την πόλη όλες οι ιστορίες συνδέονται σαν παζλ. Το βράδυ συναντώ στα εγκαίνια της έκθεσής του, τον ελβετικής καταγωγής Ρουμάνο καλλιτέχνη Daniel Spoerri, έναν ζωντανό θρύλο της παγκόσμιας εικαστικής σκηνής. Ο πατέρας του είχε συλληφθεί και δολοφονηθεί από τους ναζί, το '41, στη Ρουμανία. Ο μικρός Ντάνιελ γλίτωσε πηγαίνοντας να ζήσει στη Ζυρίχη με την Ελβετή μητέρα και τα αδέρφια του. Πρόσφατα ο φημισμένος εικαστικός μετακόμισε στη Βιέννη. «Ηρθα εδώ γιατί μιλούν γερμανικά και οι άνθρωποι είναι καλοί», μου αποκαλύπτει.
«Πολλοί καλλιτέχνες επιλέγουν να μένουν στη Βιέννη γιατί έχει καλή ποιότητα ζωής», μου λέει την επόμενη μέρα η Κάριν Χαντλμπάουερ, ιδιοκτήτρια της γκαλερί Mezzanin από το 1997. Στη Βιέννη τα πράγματα είναι απλά όσον αφορά τις γκαλερί. Ολες βρίσκονται συγκεντρωμένες σε δύο δρόμους: Eschenbachgasse και Schleifmühlgasse. «Παρότι είναι σχετικά μικρή πόλη, προσφέρει πολιτισμό. Και είναι ακόμη συγκριτικά φτηνά εδώ. Επίσης είναι καθαρή και ασφαλής».
Αισθάνεται ποτέ άβολα με το μνημειώδες παρελθόν που την περιβάλλει; «Μου αρέσει να βλέπω το παλιό. Δουλεύω στη σύγχρονη εικαστική σκηνή οπότε, όπως καταλαβαίνεις, χορταίνω με το σύγχρονο». Ομως, παρά την πλούσια πολιτιστική -και σχετικά πρόσφατη- ιστορία της, η Βιέννη δεν αποτελεί σήμερα μεγάλο κέντρο, όπως είναι το Παρίσι και το Λονδίνο. Γιατί; «Για γενιές, η Βιέννη ήταν το απόλυτο μέρος της Τέχνης. Στις αρχές του αιώνα ήταν μαζεμένες εδώ μεγάλες προσωπικότητες, όπως ο Κλιμτ, ο Σίλε, ο Βιτγκενστάιν, ο Φρόυντ… Πίνανε μαζί καφέδες... Ομως στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο εκδιώχθηκε η ιντελιγκέντσια της πόλης. Οι Εβραίοι διανοούμενοι έφυγαν και δεν ξαναπάτησαν ποτέ το πόδι τους. Η Αμερική και άλλες χώρες απορρόφησαν όλο αυτό το δυναμικό. Ενα τέτοιο παράδειγμα είναι ο σημαντικός αρχιτέκτονας Richard Neutra. Τώρα ξαναχτίζουμε αυτό που είχαμε».
Μία μέρα πριν φύγω, κανονίζω ραντεβού με τον κομμωτή Εριχ Γιόχαν. Το 20 ετών κομμωτήριό του -που βρίσκεται στην παλιά ελληνική συνοικία - λειτουργεί «σαν καλλιτεχνικό καφενείο», όπως λέει. «Είναι ένας τόπος συγκέντρωσης δημιουργικών ανθρώπων», γεμάτος (κι αυτός) με έργα τέχνης. Πελάτες του είναι, μεταξύ άλλων, η Ελφρίντε Γέλινεκ, που κέρδισε το Νομπέλ Λογοτεχνίας για το 2004, ο καταξιωμένος γλύπτης Φρανζ Βεστ και ο τραγουδοποιός - σκηνοθέτης - ηθοποιός Αντρε Χέλερ. Μέχρι και τη σύζυγο του Αντονιόνι έχει κουρέψει. Τι του αρέσει να κάνει στην πόλη του; Ο,τι και στους τουρίστες: «Μου αρέσει πολύ μετά τη δουλειά να περνάω με το ποδήλατό μου από τον καθεδρικό ναό του Αγίου Στεφάνου. Με μαγεύει κάθε φορά που τον βλέπω. Για πρωινό πηγαίνω στο Aida. Βρίσκω εκεί άθικτες όλες τις εφημερίδες - οι περισσότεροι τουρίστες, βλέπετε, δεν διαβάζουν Γερμανικά. Αλλά αυτό που λατρεύω πραγματικά στην πόλη μου είναι ότι σε λιγότερο από μισή ώρα βρίσκεσαι στο δάσος, στη Φύση. Δεν έχω γνωρίσει καμιά άλλη πόλη με το δάσος της Βιέννης. Είναι ένας μυθικός τόπος».
Στην τελευταία μου βόλτα στην πόλη, «πέφτω πάνω» σε ένα από τα 69 σπίτια(!) που έμενε ο Μπετόβεν κατά τα 35 χρόνια διαμονής του στη Βιέννη. Στην πλακέτα του κτιρίου διαβάζω: «Εδώ έγραψε ο Μπετόβεν την 9η συμφωνία, που το 1972 έγινε ο ύμνος της Ευρωπαϊκής Ενωσης». Θα τελειώσω με μια ωραία ιστορία που μου διηγήθηκε ο Αλεξάντερ Στάινμπεργκερ: «Κάποτε στο Μουζικφεράιν κάναμε πρόβα την 4η Συμφωνία του Μπετόβεν (δεύτερη περίοδος) με μαέστρο τον Ρικάρντο Μούτι. Το κομμάτι ξεκινά με «παμ πα παμ πα παμ». Την ώρα που το παίζαμε περνούσε απ' έξω ένα ασθενοφόρο που η σειρήνα του έκανε «ντα ρα ντα ρα ντα» ακριβώς στο ίδιο ύψος, στην ίδια νότα και τον ίδιο ρυθμό με τη σύνθεση του Μπετόβεν. Τότε γύρισε ο Ρικάρντο Μούτι και μας είπε: «Είναι εκπληκτικό. Ολα σ' αυτήν την πόλη είναι μουσική!»
Εριχ Γιόχαν
ιδιοκτήτης κομμωτηρίου «Er-Ich» (Griechengasse 7, U1,3 Stephansplatz, τηλ.: +43 1 5356677)
Προτείνει:
Για καφέ:
• Cafe Prückel (Stubenring 24, U3 Stubentor, τηλ.: +43 1 5126115,www.prueckel.at): Απέναντι από το μουσείο MAK, ιστορικό καφέ ανακαινισμένο σε στυλ '50s. Εδώ καταλαβαίνεις γιατί τα καφέ της Βιέννης είναι διάσημα σε όλον τον κόσμο. Μέχρι και τα έπιπλα στην τουαλέτα είναι άξια θαυμασμού.
• Aida (Stock im Eisen Platz 2, U1,3 Stephansplatz, τηλ: +43 1-512-2977, www.aida.at): Γνωστή αλυσίδα καφέ που ξεχωρίζουν από το ροζ χρώμα. Δοκιμάστε το γλυκό topfengolatsche.
Επισκεφθείτε:
• Stephansplatz (1ο διαμέρισμα, Stephansdom 1, U1, U3 Stephansplatz): Ο καθεδρικός ναός του Αγίου Στεφάνου με τα πολύχρωμα κεραμίδια κόβει την ανάσα. Η γοτθική αρχιτεκτονική ανυψώνεται προς τον ουρανό. Παθαίνετε ίλιγγο και μόνο που την κοιτάτε.
• ΜΑΚ (1ο διαμέρισμα, Stubenring 5, U3 Stubentor, τραμ 1 &2, τηλ.: +43-1 711 36-0): Το Μουσείο Εφαρμοσμένων Τεχνών και Σύγχρονης Τέχνης, που έχει συνδέσει το όνομά του με το ντιζάιν, οργανώνει εκθέσεις κυρίως σύγχρονης τέχνης. Η συλλογή επίπλων του περιλαμβάνει την περίφημη «βιεννέζικη καρέκλα». Αγοράστε χριστουγεννιάτικα δώρα από το μαγαζάκι με είδη ντιζάιν, στο ισόγειο.
Κάριν Χαντλμπάουερ
Ιδιοκτήτρια γκαλερί Mezzanin (Getreidemarkt 14/Eschenbachgasse, U1,2,4 Karlsplatz, τηλ.: +43 1 526 43 56, www.mezzaningallery.com)
Προτείνει:
Για φαγητό:
• Ra'mien (Gumpendorfer Strasse 9, U2 MuseumsQuartier, τηλ.: +431 585 47 98, www.ramien.at): Ασιατική κουζίνα με κοσμοπολίτικο περιβάλλον.
Για ποτό:
• FutureGarden (Schadekgasse 6, U3 Neubaugasse, τηλ.: +4315852613): Ο αξιόλογος Ιρακινός γκαλερίστας Αmer Αbbas άνοιξε αυτό το απλό μπαρ δίπλα ακριβώς από την γκαλερί του. Σημείο συνάντησης καλλιτεχνών, απέναντι από τον τρομακτικό αντιαεροπορικό πύργο των ναζί.
Για βόλτα:
• Στο 7ο διαμέρισμα (πίσω από το MuseumsQuartier): Οι δημιουργικοί άνθρωποι έχουν κάνει κατάληψη σ' αυτήν την περιοχή της πόλης. Ανακαλύψτε ένα σωρό μπουτίκ νέων σχεδιαστών, που στο βάθος του καταστήματος έχουν στήσει το ατελιέ τους.
• Πάρκο Augarten (2ο διαμέρισμα): Σ' αυτό το πάρκο γαλλικού μπαρόκ κάποτε έκαναν συναυλίες ο Μότσαρτ, ο Μπετόβεν, ο Σούμπερτ και ο Στράους. Μέσα θα βρείτε το μουσείο σύγχρονης τέχνης Augarten Contemporary (Scherzergasse 1a, τραμ 2 ή 5: Am Tabor, τηλ.: + 43 1 79 5570).
Για τα παιδιά:
• Zoom Museum (MuseumsQuartier, Museumsplatz 1, A-1070, μετρό U2 MuseumsQuartier, τηλ.: +43-1-524 79 08, www.kindermuseum.at): Mουσείο με πολλές δραστηριότητες για μπόμπιρες. Μέχρι τις 22 Φεβρουαρίου φιλοξενείται έκθεση για την αρχαία Ελλάδα. Η Αθηνά, ο Δίας και όλη η τρελοπαρέα του Ολύμπου θα κρατήσουν συντροφιά στα μικρά σας.
Χέλγκα Σάνια
σχεδιάστρια μόδας (Wendy & Jim / www.wujsympathisant.com)
Προτείνει:
Για καφέ:
• Demel (Kohlmarkt 14, U1,3 Stephanplatz, τηλ: +43.1.535 17 17-0): Παράδοση 150 χρόνων σε ένα πανέμορφο περιτύλιγμα.
Για ψώνια:
• Song (Praterstrasse 11-13, U1 Stephansplatz ή Nestroyplatz, τηλ.: +43 1 532.28.58, www.song.at): Balenciaga, Martin Margiela, Comme des Garcons, A.F. Vandevorst πλάι σε πίνακες ζωγραφικής.
Για φαγητό:
• Naschmarkt (4ο διαμέρισμα, Wienzeile, μεταξύ Kettenbrücke και Getreidemarkt, U1,2,4 Karlsplatz): Φρούτα, λαχανικά, ανατολίτικα εδέσματα, τυριά, μπαχαρικά, ασιατικά προϊόντα κι ό,τι άλλο λαχταράει η ψυχή σας. Αγοράστε ξίδι από το Gegenbauer Essig (σταντ 111 - 114). Για φαγητό, προτιμήστε το Cafe Do An ή το Li's Cooking Asia.
http://trans.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_taxworld_1_17/12/2008_260582
που αγαπούν οι Βιεννέζοι
Πέντε κάτοικοι μιας από τις πιο γοητευτικές πρωτεύουσες της Ευρώπης μάς αποκαλύπτουν το αυθεντικό, φιλότεχνο, εκλεπτυσμένο, αλλά και μοντέρνο πρόσωπό της
ΚΕΙΜΕΝΟ: ΣΕΛΑΝΑ ΒΡΟΝΤΗ
Βρίσκομαι στην καρδιά της πόλης και ακούω τον χτύπο της: Η Φιλαρμονική της Βιέννης, από τις διασημότερες ορχήστρες του κόσμου, κάνει πρόβες στο Musikverein, το Μέγαρο Μουσικής. «Εδώ είναι όλη η ζωή μας», μου ψιθυρίζει η υψίφωνος Αλθαία -Μαρία Παπούλια, καθώς μου δείχνει την χρυσοποίκιλτη αίθουσα όπου γίνεται η Πρωτοχρονιάτικη Συναυλία. Από το χέρι της κρατάει την 5χρονη κόρη της Αριάδνη. «Στον Χορό της Φιλαρμονικής, στις αρχές Γενάρη, έρχεται η αφρόκρεμα του μουσικού κόσμου για να χορέψει βαλς. Κάθε αίθουσα του Μουζικφεράιν μετατρέπεται σε dancefloor. Αλλού παίζουν κλασική μουσική, αλλού τζαζ, αλλού έχει ντίσκο. Χορεύουμε μέχρι τα ξημερώματα και μετά πηγαίνουμε για φαγητό».
Η Αλθαία - Μαρία γεννήθηκε και σπούδασε μουσική στο Μόντρεαλ. Ηρθε στη Βιέννη το 1996 ως μόνιμη σολίστ στις δύο μεγάλες όπερες, το Volksoper και το Staatsoper. Υστερα από δύο μήνες, αποφάσισε να μείνει. «Η Βιέννη έχει την οργάνωση της Δύσης και την οξυθυμία της Ανατολής. Εχει ποιότητα ζωής και ένα σύστημα που δουλεύει». Εδώ γνώρισε τον μετέπειτα σύζυγό της Αλεξάντερ Στάινμπεργκερ, βιολονίστα και αντιπρόεδρο της ιστορικής ορχήστρας.
Το νεοκλασικό κτίριο στο οποίο στεκόμαστε, φέρει την υπογραφή του αρχιτέκτονα Θεόφιλου Χάνσεν. Είναι ο ίδιος που σχεδίασε τη Βουλή της Βιέννης, καθώς και τη γνωστή «αρχιτεκτονική τριλογία» της Πανεπιστημίου. Το ζευγάρι προσφέρεται να με ξεναγήσει στην όμορφη ελληνική συνοικία, με τις δύο ορθόδοξες εκκλησίες. Στη μία από αυτές, την καφέ με τα επίχρυσα περβάζια -άλλο ένα αρχιτεκτόνημα του Χάνσεν- παντρεύτηκαν και βάφτισαν την κόρη τους. Για να φτάσουμε παίρνουμε την λεωφόρο Ρινγκστράσε (Ρινγκ), το «δακτυλίδι» που περιβάλλει το πρώτο διαμέρισμα της Βιέννης. Εδώ κάποτε υψώνονταν τα τείχη που προστάτευαν τους κατοίκους της παλιάς πόλης. Κατόπιν διασχίζουμε διάφορους πλακόστρωτους δρόμους με εμβληματικά κτίρια μπαρόκ και ροκοκό. Το μεγαλειώδες παρελθόν της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας είναι παρόν. Ρωτάω τον κ. Στάινμπεργκερ, γέννημα - θρέμμα Βιεννέζο, αν θα μπορούσε να μείνει σε άλλη πόλη. «Ως μουσικός δεν θα μπορούσα παρά να ζω σε πόλεις που είναι διάσημες για τις ορχήστρες τους. Η Βιέννη είναι μία από αυτές. Και έχει μεγάλη παράδοση στη μουσική. Στον 19ο αιώνα και στις αρχές του 20ού, σχεδόν σε κάθε οικογένεια έπαιζαν ένα μουσικό όργανο - όχι απαραίτητα σε επαγγελματικό επίπεδο. Οι άνθρωποι συγκεντρώνονταν και έπαιζαν μουσική για να ψυχαγωγηθούν. Επίσης ήταν ένας τρόπος να ακούνε τα νέα έργα των συνθετών. Βλέπετε, τότε δεν υπήρχαν δισκοπωλεία ή Ιντερνετ...»
«Ολες οι τέχνες, όχι μόνον η μουσική, είναι σημαντικές για την αυστριακή κοινωνία», προσθέτει η Αλθαία - Μαρία. Πράγματι, στη Βιέννη η Τέχνη σε περικυκλώνει, όπως ένα κολιέ από πέρλες αγκαλιάζει τον λαιμό. Σε ομορφαίνει και σε φωτίζει. Στα καφέ βλέπεις έργα τέχνης, στους δρόμους συναντάς γλυπτά σύγχρονων καλλιτεχνών, από τα κτίρια ξεχειλίζουν νότες κλασικής μουσικής, τα μπαρ σχεδιάζονται από σημαντικούς αρχιτέκτονες. «Δεν νομίζω ότι υπάρχει άλλο κράτος που να επενδύει τόσα χρήματα στον πολιτισμό. Υπάρχουν πολυάριθμα μουσεία, θέατρα και λυρικές σκηνές, γίνονται αναρίθμητες παραστάσεις και συναυλίες και είναι σχεδόν όλες sold out». Και αυτά σε μια πόλη σχεδόν 2 εκατομμυρίων κατοίκων, «που οι μισοί τους είναι καλλιτέχνες» λένε αστειευόμενοι οι φίλοι μου που ζουν εδώ. Ακόμη και οι φωτογράφοι αυτού του θέματος είναι απόφοιτοι της Ακαδημίας Καλών Τεχνών!
Οι Βιεννέζοι, πάντως, έχουν ένα καλό: δεν καταστρέφουν τα τοπόσημα της πόλης. Υπάρχει βέβαια ένας αυστηρός κρατικός φορέας (σαν τη δική μας εφορεία αρχαιοτήτων) που φροντίζει να μένουν άθικτοι οι ιστορικοί χώροι. Κάθε σύγχρονη παρέμβαση μελετάται εις βάθος. Αν οι Αθηναίοι είχαν ένα «Ζόναρς», αυτοί έχουν εκατοντάδες και τα προσέχουν όλα σαν τα παιδιά τους.
Ενα τέτοιο σημείο αναφοράς στην πόλη είναι και το Demel, μια ιστορική διώροφη σοκολατερί, στον κεντρικό πεζόδρομο Kόλμαρκτ. Στο ισόγειο, πίσω από τζαμαρία, ζαχαροπλάστες με μεγάλα λευκά καπέλα φτιάχνουν το ξακουστό βιεννέζικο κέικ σοκολάτας «ζάχερ τόρτε», ενώ σερβιτόρες με μαύρα φορέματα και λευκούς γιακάδες σερβίρουν ζεστά ροφήματα. «Πριν έρθω στο Demel πίστευα ότι ήταν απλώς ένα μέρος που μαζεύει τουρίστες. Εκανα λάθος. Αυτή η ιστορία των 150 χρόνων και η χλιδή του δεν μπορεί παρά να σε γοητεύσει. Τα χρώματα στους τοίχους μού θυμίζουν τούρτα. Και τα γλυκά εδώ είναι πεντανόστιμα. Οποτε επιστρέφω από ταξίδι, πάντα περνάω από εδώ για να δω ότι όλα παραμένουν στη θέση τους», μου λέει η Χέλγκα Σάνια, γνωστή σχεδιάστρια μόδας της Βιέννης, καθώς τρώει μια μπουκιά στρούντελ με μήλα. Δώσαμε ραντεβού στο Demel, πριν ξεχυθούμε στα μαγαζιά. «Τα καφέ είναι παράδοση. Πάντα παίρνουμε τον χρόνο μας. Είναι ακριβώς το αντίθετο με το take away», σχολιάζει.
Η κουλτούρα του καφέ
Τα καφέ είναι για τους Βιεννέζους ό,τι είναι το φαγητό για τους Ελληνες. Κάθονται με τις ώρες πίνοντας, τρώγοντας φαγητό και γλυκά, διαβάζοντας εφημερίδες και συζητώντας. Αυτό έχει μια λογική εξήγηση σύμφωνα με τον Αλεξάντερ: Στο παρελθόν τα σπίτια της Βιέννης ήταν ασφυκτικά μικρά. Ηταν απλώς καμαρούλες με ένα κρεβάτι. Τα καφέ, λοιπόν, απέκτησαν τη λειτουργία του σημερινού λίβινγκ ρουμ.
Αφού πιούμε και την τελευταία γουλιά από το καφέ «μελάνζ» μας, πηγαίνουμε με τη Χέλγκα στο κατάστημα ρούχων «Song» - το αγαπημένο της στην πόλη! «Ταιριάζει στο γούστο και τη φιλοσοφία μου. Μου αρέσουν τα ρούχα του - αν και δεν τα αντέχει οικονομικά η τσέπη μου. Διαθέτει καταπληκτική συλλογή Balenciaga. Και η Σονγκ είναι απίστευτη fashion addict!» Η σχεδιάστρια αναφέρεται στην Myung il Song, την ιδιοκτήτρια, που ήρθε από τη Νότια Κορέα για να ζήσει στη Βιέννη. Εκτός από τη μόδα, έχει μανία με την τέχνη: Εχει μετατρέψει ένα μέρος της μπουτίκ σε εκθεσιακό χώρο, ενώ στους τοίχους κρέμονται έργα γνωστών Αυστριακών εικαστικών, που αποτελούν κομμάτια της συλλογής της.
«Η Βιέννη είναι γνωστή για την Τέχνη αλλά όχι για τη μόδα», μου λέει με παράπονο η Χέλγκα. «Παρ' όλα αυτά είναι ένας παράδεισος για νέους σχεδιαστές. Το κράτος χρηματοδοτεί τις νέες δημιουργικές εταιρείες.» Μία από αυτές είναι η «Wendy & Jim», η εταιρεία που έχει ιδρύσει μαζί με τον συνάδελφό της Χέρμαν Φρανκχάουζερ - το δεύτερο μεγάλο εξαγώγιμο όνομα της αυστριακής μόδας μετά τον Χέλμουτ Λανγκ. «Τα ρούχα μας μοιάζουν με dry martini, είναι κλασικά και λιτά», λέει. «Ομως, τα παρουσιάζουμε με πιο αβάντ-γκαρντ τρόπο», συμπληρώνει η Χέλγκα. «Παλιά αισθανόμουν ότι η Βιέννη έχει κάτι το γεροντίστικο, αλλά τώρα βλέπω πως υπάρχει ένας κρυμμένος τόπος, φρέσκος και νεανικός, πίσω από τούτη τη μεγάλη παράδοση. Η Βιέννη μπορεί κάλλιστα να συναγωνιστεί τα μεγάλα αστικά κέντρα του κόσμου. Εχει τόσα ωραία μπαρ και εστιατόρια. Θα 'λεγα ότι είναι κάτι μεταξύ Παρισιού και Βουδαπέστης. Η διαφορά είναι ότι ο Δούναβης περνά ξώφαλτσα της πόλης».
Κατευθυνόμαστε προς το Museumsquartier, το πολεοδομικό τετράγωνο με τα μουσεία μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης (Kunsthalle, Mumok και Leopold). Διασχίζουμε την πλατεία Μαρίας Θηρεσίας, που βρίσκεται ανάμεσα από τα Μουσεία Ιστορίας της Τέχνης και Φυσικής Ιστορίας. Στο Museumsquartier, οι άνθρωποι κάθονται αραχτοί πάνω σε φούξια παγκάκια· διαβάζουν, μιλούν, απολαμβάνουν τον ήλιο. «Πάντα θα βρεις ανθρώπους εδώ», μου λέει. Δεν καθόμαστε όμως πολύ γιατί μας έχει πιάσει πείνα... Το καλύτερο μέρος για φαγητό και χάζι είναι αναμφισβήτητα το Νάσμαρκτ: η πιο γνωστή αγορά της Βιέννης, που χρονολογείται από τον 16ο αιώνα. Πλάι στους πάγκους με τα φρούτα και τα λαχανικά, έχουν ανοίξει ένα σωρό μικρά εστιατόρια με διαφορετικές κουζίνες. Εκεί θα συναντήσετε από μπίζνεσμαν μέχρι τρέντι νεολαία και underground καλλιτέχνες.
Τέχνη και ελευθερία
Δίπλα στην αγορά, στεγάζεται η Ακαδημία Καλών Τεχνών. Θέλω να περπατήσω στους διαδρόμους που κάποτε έκαναν τα πρώτα ζωγραφικά τους βήματα ο Εγκον Σίλε, ο Παρθένης και πολλοί άλλοι σημαντικοί καλλιτέχνες. Χάνομαι στα ατελιέ των πρωτοετών και στη βιβλιοθήκη με τις σπάνιες εκδόσεις. Το ξέρετε ότι ο Χίτλερ είχε προσπαθήσει δύο φορές να μπει σ' αυτήν τη σχολή αλλά τον απέρριψαν; Οι Αυστριακοί συχνά λένε μεταξύ αστείου και σοβαρού: «Μακάρι να είχαν δεχτεί τον Χίτλερ στην Ακαδημία, ίσως έτσι γλίτωνε η ανθρωπότητα απ' τις φρικαλεότητες του πολέμου».
Σ' αυτήν την πόλη όλες οι ιστορίες συνδέονται σαν παζλ. Το βράδυ συναντώ στα εγκαίνια της έκθεσής του, τον ελβετικής καταγωγής Ρουμάνο καλλιτέχνη Daniel Spoerri, έναν ζωντανό θρύλο της παγκόσμιας εικαστικής σκηνής. Ο πατέρας του είχε συλληφθεί και δολοφονηθεί από τους ναζί, το '41, στη Ρουμανία. Ο μικρός Ντάνιελ γλίτωσε πηγαίνοντας να ζήσει στη Ζυρίχη με την Ελβετή μητέρα και τα αδέρφια του. Πρόσφατα ο φημισμένος εικαστικός μετακόμισε στη Βιέννη. «Ηρθα εδώ γιατί μιλούν γερμανικά και οι άνθρωποι είναι καλοί», μου αποκαλύπτει.
«Πολλοί καλλιτέχνες επιλέγουν να μένουν στη Βιέννη γιατί έχει καλή ποιότητα ζωής», μου λέει την επόμενη μέρα η Κάριν Χαντλμπάουερ, ιδιοκτήτρια της γκαλερί Mezzanin από το 1997. Στη Βιέννη τα πράγματα είναι απλά όσον αφορά τις γκαλερί. Ολες βρίσκονται συγκεντρωμένες σε δύο δρόμους: Eschenbachgasse και Schleifmühlgasse. «Παρότι είναι σχετικά μικρή πόλη, προσφέρει πολιτισμό. Και είναι ακόμη συγκριτικά φτηνά εδώ. Επίσης είναι καθαρή και ασφαλής».
Αισθάνεται ποτέ άβολα με το μνημειώδες παρελθόν που την περιβάλλει; «Μου αρέσει να βλέπω το παλιό. Δουλεύω στη σύγχρονη εικαστική σκηνή οπότε, όπως καταλαβαίνεις, χορταίνω με το σύγχρονο». Ομως, παρά την πλούσια πολιτιστική -και σχετικά πρόσφατη- ιστορία της, η Βιέννη δεν αποτελεί σήμερα μεγάλο κέντρο, όπως είναι το Παρίσι και το Λονδίνο. Γιατί; «Για γενιές, η Βιέννη ήταν το απόλυτο μέρος της Τέχνης. Στις αρχές του αιώνα ήταν μαζεμένες εδώ μεγάλες προσωπικότητες, όπως ο Κλιμτ, ο Σίλε, ο Βιτγκενστάιν, ο Φρόυντ… Πίνανε μαζί καφέδες... Ομως στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο εκδιώχθηκε η ιντελιγκέντσια της πόλης. Οι Εβραίοι διανοούμενοι έφυγαν και δεν ξαναπάτησαν ποτέ το πόδι τους. Η Αμερική και άλλες χώρες απορρόφησαν όλο αυτό το δυναμικό. Ενα τέτοιο παράδειγμα είναι ο σημαντικός αρχιτέκτονας Richard Neutra. Τώρα ξαναχτίζουμε αυτό που είχαμε».
Μία μέρα πριν φύγω, κανονίζω ραντεβού με τον κομμωτή Εριχ Γιόχαν. Το 20 ετών κομμωτήριό του -που βρίσκεται στην παλιά ελληνική συνοικία - λειτουργεί «σαν καλλιτεχνικό καφενείο», όπως λέει. «Είναι ένας τόπος συγκέντρωσης δημιουργικών ανθρώπων», γεμάτος (κι αυτός) με έργα τέχνης. Πελάτες του είναι, μεταξύ άλλων, η Ελφρίντε Γέλινεκ, που κέρδισε το Νομπέλ Λογοτεχνίας για το 2004, ο καταξιωμένος γλύπτης Φρανζ Βεστ και ο τραγουδοποιός - σκηνοθέτης - ηθοποιός Αντρε Χέλερ. Μέχρι και τη σύζυγο του Αντονιόνι έχει κουρέψει. Τι του αρέσει να κάνει στην πόλη του; Ο,τι και στους τουρίστες: «Μου αρέσει πολύ μετά τη δουλειά να περνάω με το ποδήλατό μου από τον καθεδρικό ναό του Αγίου Στεφάνου. Με μαγεύει κάθε φορά που τον βλέπω. Για πρωινό πηγαίνω στο Aida. Βρίσκω εκεί άθικτες όλες τις εφημερίδες - οι περισσότεροι τουρίστες, βλέπετε, δεν διαβάζουν Γερμανικά. Αλλά αυτό που λατρεύω πραγματικά στην πόλη μου είναι ότι σε λιγότερο από μισή ώρα βρίσκεσαι στο δάσος, στη Φύση. Δεν έχω γνωρίσει καμιά άλλη πόλη με το δάσος της Βιέννης. Είναι ένας μυθικός τόπος».
Στην τελευταία μου βόλτα στην πόλη, «πέφτω πάνω» σε ένα από τα 69 σπίτια(!) που έμενε ο Μπετόβεν κατά τα 35 χρόνια διαμονής του στη Βιέννη. Στην πλακέτα του κτιρίου διαβάζω: «Εδώ έγραψε ο Μπετόβεν την 9η συμφωνία, που το 1972 έγινε ο ύμνος της Ευρωπαϊκής Ενωσης». Θα τελειώσω με μια ωραία ιστορία που μου διηγήθηκε ο Αλεξάντερ Στάινμπεργκερ: «Κάποτε στο Μουζικφεράιν κάναμε πρόβα την 4η Συμφωνία του Μπετόβεν (δεύτερη περίοδος) με μαέστρο τον Ρικάρντο Μούτι. Το κομμάτι ξεκινά με «παμ πα παμ πα παμ». Την ώρα που το παίζαμε περνούσε απ' έξω ένα ασθενοφόρο που η σειρήνα του έκανε «ντα ρα ντα ρα ντα» ακριβώς στο ίδιο ύψος, στην ίδια νότα και τον ίδιο ρυθμό με τη σύνθεση του Μπετόβεν. Τότε γύρισε ο Ρικάρντο Μούτι και μας είπε: «Είναι εκπληκτικό. Ολα σ' αυτήν την πόλη είναι μουσική!»
Εριχ Γιόχαν
ιδιοκτήτης κομμωτηρίου «Er-Ich» (Griechengasse 7, U1,3 Stephansplatz, τηλ.: +43 1 5356677)
Προτείνει:
Για καφέ:
• Cafe Prückel (Stubenring 24, U3 Stubentor, τηλ.: +43 1 5126115,www.prueckel.at): Απέναντι από το μουσείο MAK, ιστορικό καφέ ανακαινισμένο σε στυλ '50s. Εδώ καταλαβαίνεις γιατί τα καφέ της Βιέννης είναι διάσημα σε όλον τον κόσμο. Μέχρι και τα έπιπλα στην τουαλέτα είναι άξια θαυμασμού.
• Aida (Stock im Eisen Platz 2, U1,3 Stephansplatz, τηλ: +43 1-512-2977, www.aida.at): Γνωστή αλυσίδα καφέ που ξεχωρίζουν από το ροζ χρώμα. Δοκιμάστε το γλυκό topfengolatsche.
Επισκεφθείτε:
• Stephansplatz (1ο διαμέρισμα, Stephansdom 1, U1, U3 Stephansplatz): Ο καθεδρικός ναός του Αγίου Στεφάνου με τα πολύχρωμα κεραμίδια κόβει την ανάσα. Η γοτθική αρχιτεκτονική ανυψώνεται προς τον ουρανό. Παθαίνετε ίλιγγο και μόνο που την κοιτάτε.
• ΜΑΚ (1ο διαμέρισμα, Stubenring 5, U3 Stubentor, τραμ 1 &2, τηλ.: +43-1 711 36-0): Το Μουσείο Εφαρμοσμένων Τεχνών και Σύγχρονης Τέχνης, που έχει συνδέσει το όνομά του με το ντιζάιν, οργανώνει εκθέσεις κυρίως σύγχρονης τέχνης. Η συλλογή επίπλων του περιλαμβάνει την περίφημη «βιεννέζικη καρέκλα». Αγοράστε χριστουγεννιάτικα δώρα από το μαγαζάκι με είδη ντιζάιν, στο ισόγειο.
Κάριν Χαντλμπάουερ
Ιδιοκτήτρια γκαλερί Mezzanin (Getreidemarkt 14/Eschenbachgasse, U1,2,4 Karlsplatz, τηλ.: +43 1 526 43 56, www.mezzaningallery.com)
Προτείνει:
Για φαγητό:
• Ra'mien (Gumpendorfer Strasse 9, U2 MuseumsQuartier, τηλ.: +431 585 47 98, www.ramien.at): Ασιατική κουζίνα με κοσμοπολίτικο περιβάλλον.
Για ποτό:
• FutureGarden (Schadekgasse 6, U3 Neubaugasse, τηλ.: +4315852613): Ο αξιόλογος Ιρακινός γκαλερίστας Αmer Αbbas άνοιξε αυτό το απλό μπαρ δίπλα ακριβώς από την γκαλερί του. Σημείο συνάντησης καλλιτεχνών, απέναντι από τον τρομακτικό αντιαεροπορικό πύργο των ναζί.
Για βόλτα:
• Στο 7ο διαμέρισμα (πίσω από το MuseumsQuartier): Οι δημιουργικοί άνθρωποι έχουν κάνει κατάληψη σ' αυτήν την περιοχή της πόλης. Ανακαλύψτε ένα σωρό μπουτίκ νέων σχεδιαστών, που στο βάθος του καταστήματος έχουν στήσει το ατελιέ τους.
• Πάρκο Augarten (2ο διαμέρισμα): Σ' αυτό το πάρκο γαλλικού μπαρόκ κάποτε έκαναν συναυλίες ο Μότσαρτ, ο Μπετόβεν, ο Σούμπερτ και ο Στράους. Μέσα θα βρείτε το μουσείο σύγχρονης τέχνης Augarten Contemporary (Scherzergasse 1a, τραμ 2 ή 5: Am Tabor, τηλ.: + 43 1 79 5570).
Για τα παιδιά:
• Zoom Museum (MuseumsQuartier, Museumsplatz 1, A-1070, μετρό U2 MuseumsQuartier, τηλ.: +43-1-524 79 08, www.kindermuseum.at): Mουσείο με πολλές δραστηριότητες για μπόμπιρες. Μέχρι τις 22 Φεβρουαρίου φιλοξενείται έκθεση για την αρχαία Ελλάδα. Η Αθηνά, ο Δίας και όλη η τρελοπαρέα του Ολύμπου θα κρατήσουν συντροφιά στα μικρά σας.
Χέλγκα Σάνια
σχεδιάστρια μόδας (Wendy & Jim / www.wujsympathisant.com)
Προτείνει:
Για καφέ:
• Demel (Kohlmarkt 14, U1,3 Stephanplatz, τηλ: +43.1.535 17 17-0): Παράδοση 150 χρόνων σε ένα πανέμορφο περιτύλιγμα.
Για ψώνια:
• Song (Praterstrasse 11-13, U1 Stephansplatz ή Nestroyplatz, τηλ.: +43 1 532.28.58, www.song.at): Balenciaga, Martin Margiela, Comme des Garcons, A.F. Vandevorst πλάι σε πίνακες ζωγραφικής.
Για φαγητό:
• Naschmarkt (4ο διαμέρισμα, Wienzeile, μεταξύ Kettenbrücke και Getreidemarkt, U1,2,4 Karlsplatz): Φρούτα, λαχανικά, ανατολίτικα εδέσματα, τυριά, μπαχαρικά, ασιατικά προϊόντα κι ό,τι άλλο λαχταράει η ψυχή σας. Αγοράστε ξίδι από το Gegenbauer Essig (σταντ 111 - 114). Για φαγητό, προτιμήστε το Cafe Do An ή το Li's Cooking Asia.
http://trans.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_taxworld_1_17/12/2008_260582
Σελίδα 1 από 1
Δικαιώματα σας στην κατηγορία αυτή
Δεν μπορείτε να απαντήσετε στα Θέματα αυτής της Δ.Συζήτησης
04.10.14 19:25 από Aννα
» H Αλβανία υποψήφια για ένταξη στην ΕΕ - “Περισσότερες μεταρρυθμίσεις”, το μήνυμα από Βρυξέλλες
24.06.14 18:18 από Aννα
» Ανοίγουν 600 θέσεις στη ΔΕΗ – Μέσω ΑΣΕΠ οι προσλήψεις
24.06.14 18:15 από Aννα
» Συναγερμός ενόψει καύσωνα - Μέτρα προφύλαξης από την γ.γ. Πολιτικής Προστασίας - Τους 40 βαθμούς θα φτάσει η θερμοκρασία
24.06.14 18:12 από Aννα
» Κλειστό το Μετσόβιο μέχρι τη Δευτέρα, με απόφαση των διοικητικών υπαλλήλων
24.06.14 18:09 από Aννα
» Πρόσκληση του ΣΥΡΙΖΑ για την συγκρότηση Παλλαϊκού Μετώπου ενάντια στην ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ
24.06.14 18:06 από Aννα
» Όλο το 24ωρο οι ηλεκτρονικές καταθέσεις δικογράφων
24.06.14 18:03 από Aννα
» Έλλη Κοκκίνου: Όλη η αλήθεια για το πρόβλημα της υγεία της
24.06.14 17:55 από Aννα
» HomeΕλλάδα ΧΟΡΗΓΟΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ Θάλαμος αερίων για άλλη μία φορά η Αττική
24.06.14 17:51 από Aννα