***ΤΥΡΙΑ***

**Aννα** 18.01.10 12:12

Η ιστορία του τυριού είναι τόσο μακρόχρονη όσο και αυτή του
ανθρώπινου γένους και συνδέεται με την εξημέρωση κατοικίδιων ζώων
10.000 χρόνια προ Χριστού. Οι ρίζες της τυροκομίας δεν είναι γνωστές με
βεβαιότητα. Πιστεύεται, όμως, ότι το τυρί έχει την καταγωγή του στη
Μεσοποταμία, όπου παρασκευάστηκε πριν 8.000 χρόνια περίπου. Είναι πολύ
πιθανό η παρασκευή του να έγινε εντελώς τυχαία, κατά τη μεταφορά του
γάλακτος μέσα σε στομάχια νεαρών ζώων.
Αναφορές για το τυρί γίνονται σε πολλά αρχαία και κλασσικά κείμενα.
Από τη μυθολογία ακόμα, λέγεται ότι οι θεοί έστελναν τον Αρισταίο, γιο
του Απόλλωνα, για να διδάξει στους Έλληνες την τυροκομία, ενώ από την
Οδύσσεια του Ομήρου μαθαίνουμε για τον Κύκλωπα Πολύφημο και την
τυροκομική τέχνη του.

Η τυροκομία φαίνεται ότι ήρθε στην Ευρώπη από τους ΄Αριους, νομάδες
κτηνοτρόφους στην κεντρική Ασία. Καταγραφές για παρασκευή και
κατανάλωση τυριού στην αρχαία Ελλάδα υπάρχουν πάρα πολλές, όπως από τον
Αριστοτέλη, τον Πυθαγόρα και πολλούς αρχαίους κωμωδιογράφους.
Η τυροκομία παρουσίασε μεγάλη ανάπτυξη στα ρωμαϊκά χρόνια από τους
Ρωμαίους, οι οποίοι μετέφεραν την τυροκομική τέχνη σε περιοχές που
μέχρι τότε την αγνοούσαν. Στην αρχαία Ρώμη υπήρχε πλούσια αγορά τυριών,
με αρώματα, μυρωδικά και ποικιλίες γεύσεων, ενώ τα επόμενα κείμενα της
εποχής καταπλήσσουν με την ορθότητα των λεπτομερειών για την τυροκομία.
Από τον Μεσαίωνα παρατηρούνται οι πρώτες κινήσεις για τη σύσταση
τυροκομικών συνεταιρισμών, ενώ από το 14o αιώνα η παρασκευή των τυριών
έχει πάρει πλέον βιομηχανική μορφή.

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι διαχωρισμού των τυριών:
1. Ανάλογα με το είδος γάλακτος ή το συνδυασμό ειδών γάλακτος
που χρησιμοποιήθηκαν στην παρασκευή τους, διακρίνονται σε αγελαδινά,
πρόβεια, κατσικίσια, αιγοπρόβεια κλπ.
2. Aνάλογα με τον τρόπο ωρίμανσης και την υγρασία που περιέχουν, διακρίνονται σε:

ΠΟΛΥ ΣΚΛΗΡΑ (Παρμεζάνα, Μυζήθρα ξηρή, Βιζές κ.λπ.)
ΣΚΛΗΡΑ (Κεφαλοτύρι, Γραβιέρα, Cheddar, Emmental κ.λπ.)
ΗΜΙΣΚΛΗΡΑ (Kασέρι, Gouda, Edam, Roquefort κ.λπ.)
ΜΑΛΑΚΑ (Φέτα, Τελεμές, Camembert, κ.λπ.)
ΤΥΡΙΑ ΤΥΡΟΓΑΛΑΚΤΟΣ (Μυζήθρα, Μανούρι, κ.λπ.)
ΤΥΡΙΑ ΑΛΟΙΦΩΔΟΥΣ ΥΦΗΣ (Τυριά κρέμας, κ.λπ.)

Είδος Τύπος Προέλευση Γάλα Χρήση
Ανθότυρο Τυρογάλακτος Σε περιοχές όλης της Ελλάδας Πρόβειο, Κατσικίσιο Επιτραπέζιο, επιδόρπιο, σε πίτες
Βικτώρια Θεσ/νίκης Ημίσκληρο Θεσσαλονίκη Aγελαδινό Επιτραπέζιο
Γαλοτύρι Αλοιφώδους Υφής Ήπειρος, Θεσσαλία Πρόβειο, Κατσικίσιο Επιτραπέζιο, σε πίτες
Γραβιέρα Αγράφων Σκληρό 'Αγραφα Πρόβειο, Κατσικίσιο Επιτραπέζιο, σε πίτες, με φρούτα
Γραβιέρα Κρήτης Σκληρό Κρήτη Πρόβειο, Κατσικίσιο Επιτραπέζιο, Σαγανάκι, σε πίτες
Γραβιέρα Νάξου Σκληρό Νάξος Αγελαδινό ή μίγμα με Πρόβειο-κατσικίσιο Επιτραπέζιο, Σαγανάκι
Γραβιέρα Τήνου Σκληρό Τήνος Πρόβειο, Κατσικίσιο Σε πίτες, Σαλάτες
Καλαθάκι Λήμνου Μαλακό άλμης Λήμνος Πρόβειο, Κατσικίσιο Επιτραπέζιο, Με φρούτα
Κασέρι Ημίσκληρο Μακεδονία, Θεσσαλία, Λέσβος, Ξάνθη Πρόβειο, Κατσικίσιο Επιτραπέζιο, Πίτες, Σαγανάκι
Κατίκι Δομοκού Νωπό τυρί, αλοιφώδους υφής Δομοκός Πρόβειο, Κατσικίσιο Επιτραπέζιο, με κρέας
Κεφαλογραβιέρα Ημίσκληρο Δυτ. Μακεδονία, Ηπειρος, Αιτωλ/νία, Ευρυτανία Πρόβειο, Κατσικίσιο Σαγανάκι, Τριμμένο
Κεφαλοτύρι Σκληρό Σε περιοχές όλης της Ελλάδας Πρόβειο, Κατσικίσιο Τριμμένο, Σαγανάκι, Μαγειρευτό
Κοπανιστή Κυκλάδων Μαλακό Αλοιφώδους Υφής Κυκλάδες Πρόβειο ή Κατσικίσιο ή Αγελαδινό Επιτραπέζιο, Σαλάτα, σε πίτες
Λαδοτύρι Μυτιλήνης Σκληρό Λέσβος Πρόβειο, Κατσικίσιο Επιτραπέζιο, Σαγανάκι
Μανούρι Τυρογάλακτος Θεσσαλία, Κεντρική & Δυτική Μακεδονία Πρόβειο, Κατσικίσιο Επιτραπέζιο
Μετσοβόνε Ημίσκληρο Μέτσοβο Αγελαδινό ή μίγμα πρόβειο - κατσικίσιο Επιτραπέζιο, στη σχάρα
Μυζήθρα Τυρογάλακτος Σε περιοχές όλης της Ελλάδας Πρόβειο ή Κατσικίσιο ή Αγελαδινό Επιδόρπιο, σε πίτες, Τριμμένο
Πηχτόγαλο Χανίων Αλοιφώδους Υφής Χανιά Πρόβειο, Κατσικίσιο Μαγειρευτό, σε πίτες, στο ψωμί
Σαν Μιχάλη Σκληρό Σύρος Αγελαδινό Σε πίτες, Σαγανάκι
Σφέλα Ημίσκληρο άλμης Μεσσηνία, Λακωνία Πρόβειο, κατσικίσιο Επιτραπέζιο, σε πίτες ή σαλάτες
Τελεμές Μαλακό άλμης Σε περιοχές όλης της Ελλάδας Πρόβειο ή Κατσικίσιο ή Αγελαδινό Επιτραπέζιο, σε πίτες ή σαλάτες
Φέτα Μαλακό άλμης Μακεδονία, Θράκη, Ήπειρος, Θεσσαλία, Στερεά Ελλάδα, Πελοπόνησσος, Λέσβος Πρόβειο, Κατσικίσιο Επιτραπέζιο, σε πίτες, σε σαλάτες
Φορμαέλα Παρνασσού Ημίσκληρο Αράχοβα Πρόβειο,
Κατσικίσιο

Επιτραπέζιο, ψητό, σαγανάκι